Driestromenland, 3, Joden, christenen en moslims (1291-1546)

De lange reeks van oorlogen tussen de Europese christenen en de moslims in Het Nabije Oosten en Egypte eindigde in de dertiende eeuw met een christelijke nederlaag. Europa is inmiddels een grotendeels christelijk continent. Aan de universiteiten voert de theologie de boventoon. Maar er wordt ook gezaagd aan de poten van de kerkelijke dogmatiek door vrije, onafhankelijke geesten, zoals Abélard. De Joden krijgen te maken met toenemende beperkingen. De moslims rukken op vanuit Istanboel nadat het Oost-Romeinse Rijk in 1453 ten val is gekomen. Het jaar 1492 markeert een omwenteling: Christoforo Colon ‘ontdekt’ Amerika - begin van het kolonialisme - en de Joden en moslims worden verdreven uit Spanje. Het humanisme komt op, de zelfstandig denkende mens, de kritische geest: Erasmus tegenover Luther.